Vlinderlint aan de snelbinder

Groenkunstproject in de vorm van een ecologische verbindingszone tussen de Waal en Heumensoord, voor mens, dier en plant.
Aanleiding/Inspiratie In 1995 publiceerde de gemeente Nijmegen het rapport Nijmegen, rijk aan groen. In dit rapport wordt het nieuwe Groenstructuurplan voor Nijmegen uiteengezet. Het groen-structuurplan is een plan op hoofdlijnen dat richtinggevend en kaderscheppend is voor toekomstige ontwikkelingen binnen de gemeentegrenzen. Binnen het plan nemen ruimtelijke structuur, recreatie en ecologie een belangrijke plaats in. Een van de onderwerpen die in dit rapport worden gepresenteerd is het belang van groene verbindingszones

De ecologische structuur in de stad wordt verbonden met het gebied er omheen. Het groenstructuurplan bevat een stelsel van groene verbindings-zones. Daarmee worden de stadse groengebieden en het buitengebied aaneengeschakeld tot één netwerk. De belangrijkste bestaande schakels in dit netwerk zijn het kanaal en de spoorlijnen. In onderstaande figuur zijn de belangrijkse ecologische corridors weergegeven.

Spoorlijn Nijmegen-Venlo
In zuidelijke richting verlaat de spoorlijn Nijmegen richting Venlo en vroeger ook richting Kleef. Deze spoorlijn ligt in de stad grotendeels verdiept in de spoorkuil en komt richting Heumensoord geleideljk boven maaiveld.
In de spoorkuil en op de taluds heeft de natuur zich decennia lang ongestoord kunnen ontwikkelen tot een ware groene ader die ver de stad in reikt. Deze 'groene vinger' wordt door veel planten en dieren gebruikt om ver de stad binnen te dringen.
Ten noorden van het station ligt de spoorlijn juist verhoogd op een brede spoordijk. Ook de taluds van deze spoordijk bevatten veel natuurlijk groen.
Aan elkaar gekoppeld vormen de noordelijke spoordijk en de zuidelijke spoorkuil een prima verbindingszone van de Waal en haar uiterwaarden tot aan Heumensoord.

Busbaan in de spoorkuil
De afgelopen jaren is in de spoorkuil een busbaan aangelegd die nu nog loopt van het Centraal Station tot aan de Sint Annastraat. In de nabije toekomst wordt de busbaan doorgetrokken tot aan de Heijendaalseweg. De busbaan zal druk worden bereden door bussen en taxi's met alle negatieve gevolgen van dien voor natuur en milieu in de spoor-kuil en de directe omgeving. Voor de aanleg van de busbaan zullen veel bomen en struiken in de spoorkuil en op de taluds moeten verdwijnen. Hierdoor daalt de natuurwaarde aanzienlijk.

Compensatie verlies natuur
Zich hiervan bewust probeert de gemeente Nijmegen het verlies aan natuur elders binnen de gemeentegrenzen zoveel mogelijk te compenseren. Gedacht wordt aan het aanleggen van een park tussen de Oude Groenewoudseweg en de spoorkuil, tussen de Sint Annastraat en de Heijendaalseweg.

Project Vlinderlint aan de Snelbinder
De Stichting Naturama zet zich momenteel in om een Vlinderlint te verwezenlijken dat zich uitstrekt tussen de Waal en Heumensoord. Het Vlinderlint volgt in grote lijnen de spoorwegverbinding van de spoorbrug over de Waal, via de spoorzone en de spoorkuil richting Heumensoord. De bedoeling is dat het Vlinderlint gaat bestaan uit een aaneengesloten keten van kleinere en grotere natuurelementen links en rechts van de spoorwegverbinding:

• spoortaluds ten noorden van Centraal Station
• driehoekig parkje voor nieuwbouw ROC bij Centraal Station
• Natuurtuin Bottendaal
• spoortaluds ten zuiden van Centraal Station
• spoorzone (met onder meer Wilde averuit, Sikkelklaver, Rapunzelklokje, Moeslook) met hoge taluds aan noord- en zuidzijde
• spoorkuil met taluds aan noord- en zuidzijde
• vlinderparkje Stilte van een Vlinder (hoek Sint Annastraat - Oude Groenewoudseweg)
• nieuw aan te leggen park Wilde Averone tussen de Oude Groenewoudseweg en de spoorkuil tussen de Sint Annastraat en de Heijendaalseweg
• terrein ten zuiden van spoorwegverbinding achter Spac Sport en Doornroosje
• botanische tuin Hortus Arcadie
• bosje in Brakkenstein.

Inrichting en beheer
Door een goede inrichting (met evenwicht tussen bomen, struweel, grasland, ruige plekken, etc.) en een goed beheer kan de natuurwaarde van deze terreinen sterk worden verhoogd, zeker wanneer ze aan elkaar worden gekoppeld. De terreinen zullen enerzijds als leefgebied van vele soorten planten en dieren gaan fungeren, en anderzijds als verbindingszone waarlangs vele planten en dieren zich kunnen verplaatsen tussen de leefgebieden.
Bovendien zal het Vlinderlint, wanneer het gerealiseerd is, een belangrijke bijdrage leveren aan het groene karakter van Nijmegen.

Registratie
Het project Vlinderlint is geregistreerd op 6 december 2004.
© Vlinderlint, 06-12-2004.